Endüljanslar kefaret öğretisinden çıkmaktadır. Muhaliflerimiz, kefarette bulunmamız için, bu endüljansların gücümüzün eksik yanını tamamladığını iddia ediyorlar. Bunlara, Mesih’in ve şehitlerin liyakatlerinin papanın kararnameleriyle dağıtılması diyecek kadar akıllarını kaçırmışlar.[1] Bu adamlarla tartışmak yerine, deliliklerinden[2] ötürü onları ilaçla tedavi etmek uygundur. Böyle aptalca yanlışların aksini kanıtlamaya çalışmaya pek değmez. Çok sayıda koçbaşının saldırısı altında, bunlar kendiliğinden eskiyip bozulmaya başlıyor. Ancak eğitimsiz bazı insanlar için bunların aksini kanıtlamak yararlı olacağından, bunu atlamayacağım.
Endüljanslara çok uzun zamandan beri dokunulmamış olması ve böyle sınırsız, gözü dönmüş sefahatin cezasız kalmaya devam etmesi, insanların yüzyıllardan beri büyük yanlışlara ne kadar derinden gömüldüklerinin aslında bir kanıtıdır. İnsanlar, papanın ve papalık kararnamelerini taşıyanların kendileriyle çekinmeden apaçık alay ettiklerini, canlarının kurtuluşunun kazançlı bir ticari mal haline getirildiğini, kurtuluşun fiyatının birkaç sikkeyle hesaplandığını, hiçbir şeyin karşılıksız olmadığını görüyorlardı. Bunun bir hile olduğunu, sunularıyla kandırıldıklarını, sunularının iğrenç bir biçimde fahişelere, kadın satıcılarına ve sarhoşların eğlencelerine harcandığını anlıyorlardı. Ama endüljans borazancılarının en büyüğünün kendilerini çok aşağıladığını da görüyorlardı; bu canavarın giderek artan şehvet düşkünlüğü ve hovardalığı sır olmaktan her gün çıkıyor ve bunun sonu gelmiyor; her gün yeni bir kurşun ortaya çıkıyor ve yeni bir para alınıyor.[3] Yine de endüljansları büyük bir saygıyla almışlar, dindarca sahtekârlıklar diye bunlara tapmışlar, insanlar kâr karşılığında kandırılabilmiştir. Sonunda dünya biraz akıllanmaya cesaret ettiğinde endüljanslar, hepsi yok oluncaya kadar, soğumuş ve giderek donmuştur.
Endüljanslar Kutsal Yazı’ya terstir
Endüljans tüccarlarının şimdiye kadar bizimle alay ettikleri, aklımızı çeldikleri alçakça hilelerini, sahtekârlıklarını, hırsızlıklarını ve açgözlülüklerini artık çok kişi görüyor ama bu imansızlığın pınarını göremiyor. Sonuçta bu, sadece endüljansların doğasını değil, bütün lekeleri temizleyen endüljansların genelde ne olduğunu belirtmemizi gerektirmektedir. Karşıtlarımız Mesih’in, kutsal elçilerin ve şehitlerin liyakatlerine, “kilisenin hazinesi” diyorlar. Daha önce değindiğim gibi, bu ambarın asıl gözetiminin Roma Piskoposu na verildiğini öne sürmektedirler. O, bunları hem kendi dağıtabilsin, hem de bunları dağıtan yönetime başkalarını da getirebilsin diye, bu çok büyük yararların dağıtılmasını denetlemektedir. Sonuçta, belirli yıllara ait endüljanslar gibi, sınırsız endüljansları da papa, yüzyıllık endüljansları kardinaller, kırk günlük endüljansları ise gözetmenler vermektedir!
Doğruyu söylemek gerekirse bunlar, Mesih’in kanına saygısızlık, Şeytan’ın alayı, Hıristiyanları Tanrı’nın lütfundan ve Mesih’teki yaşamdan saptırmak ve gerçek kurtuluş yolundan döndürmektir. Günahların bağışlanması, uzlaşma, kefaret için Mesih’in kanının yeterli olduğunu -bu olmadığında sağlanmış ve yerine getirilmiş olan şeyin kuruyup yok olacağını – inkâr ettiklerinde, Mesih’in kanına daha çirkin nasıl saygısızlık edilebilir? Petrus, “Yasa ve bütün peygamberler, Mesih’e tanıklık ediyor” demektedir, “günahlarımız O’nun aracılığıyla bağışlanacaktır” [Elç. 10:43, mealen]. Endüljanslar Petrus, Pavlus ve şehitler aracılığıyla günahları bağışlamaktadır. Yuhanna, “Mesih’in kanı bizi günahımızdan arındırır” [1Yu. 1:7, mealen] der. Endüljanslar ise günahları şehitlerin kanına temizletir. Pavlus, “Mesih’te Tanrı’nın doğruluğu olalım diye, günahı bilmeyen Mesih, bizim için günah (yani, günahın kefareti) haline getirildi” [2Ko. 5:21, mealen] demektedir. Endüljanslar ise günahların kefaretini şehitlerin kanına oturtmaktadır. Pavlus, Korintlilere, sadece Mesih’in onlar için çarmıha gerilerek öldüğünü duyurur ve buna tanıklık eder [Krş. 1Ko. 1:13]. Endüljanslar ise “Pavlus ve diğerleri bizim için öldüler” diye duyurur. Başka bir yerde Pavlus, “Mesih, kendi kanı pahasına kiliseye sahip oldu” [Elç. 20:28, mealen] der. Endüljanslar ise şehitlerin kanıyla satın almaya başka bir fiyat biçer. “Mesih, kutsal kılınanları tek bir sunuyla sonsuza dek yetkinliğe erdirmiştir” [İbr. 10:14]. Endüljanslar ise “Aksi takdirde yetersiz olan kutsal kılınmayı şehitler yetkinliğe erdirmiştir” diye duyurur. Yuhanna, “Bütün kutsallar kaftanlarını Kuzu’nun kanında yıkamışlardır” [Va. 7:14] demektedir. Endüljanslar ise onların, kaftanlarını azizlerin kanında yıkadıklarını öğretmektedir.
[1] Krş. N. Paulus, Geschichte des Ablasses am Ausgange des Mittelalters; W. E. Lunt, Papal Revenues in the Middle Ages: I. 111-125; II. 148-485’deki belgeler; B. J. Kidd, Documents Illustrative of the Continental Reformation, s. 1-20. Aquinas, Summa Teol. III. ek xxv. 1’de, “endüljanslar, birçok kişinin, istenilenden daha çok kefaret işleri yaptığı gizemli bedenin tekliğinden ötürü, hem kilise mahkemesinde hem de Tanrı’nın yargısında geçerlidir” demektedir.
[2] ” Helleboro”
[3] “Plumbum semper novum offerri, novos nummos elici.” Görevleri, papalık kararnamelerine kurşun mühür basmak olan memurlara plumbatores denirdi.
John CALVIN
Yorum Ekle